Hiểu rõ về chăm sóc cuối đời và Morphine

Cũng giống như từ "chăm sóc cuối đời", từ morphine có thể mang đến nỗi sợ nếu như quý vị không tìm hiểu thêm về nó.

"Thực sự," Maite Hernandez, RN, giám đốc đào tạo bán hàng quốc gia tại VITAS Healthcare, "morphine là một loại thuốc được cung cấp ngay cả trong môi trường chăm sóc cấp tính trong bệnh viện."

Morphine là thành phần chính của thuốc giảm đau. Các bác sĩ sử dụng morphine để giảm bớt sự khó chịu của bệnh nhân trong nhiều trường hợp, từ sinh con cho tới điều trị ung thư di căn và morphine có tác dụng đối với bệnh nhân có cơ hội phục hồi cao không kém gì đối với bệnh nhân đang được chăm sóc cuối đời.

Tuy nhiên, đôi khi chỉ cần nghe thấy từ morphine là bệnh nhân và người chăm sóc đã e sợ rằng bác sĩ đã bỏ cuộc, rằng họ hoặc người họ thân yêu sẽ phải sử dụng thuốc an thần liều nặng và bị bỏ mặc cho tới khi chết. Và trong quá trình hành nghề thông thường, những bác sĩ không kê đơn các loại thuốc giảm đau tiên tiến có thể rất thận trọng với việc kê đơn morphine.

Trong những trường hợp này, bác sĩ của quý vị có thể tham vấn với một bác sĩ chăm sóc cuối đời hoặc chăm sóc giảm nhẹ để được hướng dẫn. Các bác sĩ chăm sóc cuối đời hoặc chăm sóc giảm nhẹ có cả chuyên môn lẫn kinh nghiệm về các loại thuốc giảm đau gây nghiện, sao cho nhanh chóng kiểm soát cơn đau của bệnh nhân bằng lượng thuốc nhỏ nhất có thể. Sau đó, bác sĩ sẽ chuẩn độ thuốc, tức là theo dõi liều lượng và triệu chứng của mỗi bệnh nhân để đạt được mức độ kiểm soát cơn đau phù hợp với ít tác dụng phụ nhất cho bệnh nhân.

Không ai đáng phải sống trong sự đau đớn

Không ai đáng phải sống trong sự đau đớn, dù ở bất cứ giai đoạn nào. Hầu hết tất cả các cơn đau đều có thể giảm nhẹ bằng thuốc. Khi cơn đau giảm xuống mức có thể chịu được thì người đó có thể ăn, ngủ, tỉnh táo về mặt tinh thần và có thể duy trì sự tự chủ, phẩm cách và khả năng chăm sóc bản thân. Điểm mấu chốt: morphine có thể cải thiện chất lượng cuộc sống.

Các loại thuốc giảm đau gây nghiện có thể dùng đường uống hoặc đường tĩnh mạch là morphine, codeine, hydrocodone, oxycodone, hydromorphone, v.v. Chúng được chiết xuất tự nhiên từ cây anh túc. Opioid là các loại thuốc được sản xuất, có cùng tác dụng như các thuốc giảm đau gây nghiện tự nhiên. Cả hai loại thuốc này đều là thuốc giảm đau mạnh, an toàn và hiệu quả khi được kê đơn và sử dụng phù hợp.

Morphine và Suy hô hấp

Đối với những bệnh nhân được chăm sóc cuối đời đang gặp vấn đề về hô hấp, một lượng nhỏ morphine được kiểm soát tốt và chuẩn độ thường xuyên có thể giúp giảm tình trạng suy hô hấp bằng cách giảm dịch trong phổi và thay đổi cách não phản ứng với cơn đau. Ngoài việc làm chậm nhịp thở nhanh, morphine còn giảm tình trạng lo lắng khi phải gắng sức lấy hơi. Sau khi kiểm soát được nhịp thở, các bác sĩ điều chỉnh liều lượng thường xuyên dựa vào loại morphine sử dụng và mức chịu đựng riêng cũng như các triệu chứng hô hấp cụ thể của từng bệnh nhân.

Một nghiên cứu năm 2019 do hai nhà trị liệu hô hấp của VITAS tại Chicago (Lukcevic, A., và McCoy, V., công bố trên Symbiosis) phát hiện rằng một lượng nhỏ morphine ở dạng khí dung cũng có thể đóng vai trò như cầu nối giúp dễ thở hơn trong một nhóm bệnh nhân chọn lọc được chăm sóc cuối đời và chăm sóc giảm nhẹ, phần lớn trong số họ được chẩn đoán mắc ung thư phổi, bệnh phổi nghiêm trọng hoặc suy hô hấp kèm một số bệnh khác. Phương thức cung cấp này có tác dụng tốt nhất đối với các bệnh nhân còn vài lựa chọn điều trị suy hô hấp hoặc với những người mà các biện pháp điều trị hô hấp thông thường không còn mang lại kết quả nữa.

Đối với hầu hết bệnh nhân, một lượng morphine nhỏ dùng qua đường uống được chỉnh độ theo hướng giảm tình trạng suy hô hấp là rất có tác dụng và được dung nạp tốt.

Những điều cần biết

Có một số lo ngại về việc sử dụng morphine có thể được giải quyết trực tiếp và nhanh chóng:

Cơn buồn ngủ và ngủ gà: Ban đầu, morphine có thể gây ra tác dụng an thần nhất định, nhưng tác dụng này sẽ giảm dần trong một vài ngày. Bằng việc giảm nhẹ cơn đau và hỗ trợ hô hấp dễ dàng hơn, các thuốc giảm đau gây nghiện cuối cùng sẽ cho phép bệnh nhân có được một giấc ngủ rất cần thiết. Thông thường, khi bệnh nhân đã cảm thấy thoải mái hơn và nghỉ ngơi, thì sự hứng thú với các hoạt động sống bình thường sẽ tăng lên.

Buồn nôn: Ban đầu, buồn nôn có thể xảy ra nhưng có xu hướng giảm dần sau một vài ngày dùng morphine. Trong lúc đó, có thể xử trí buồn nôn bằng một lượng nhỏ thuốc bổ sung. 

Táo bón: Nên dự kiến trước táo bón khi dùng morphine và các thuốc giảm đau gây nghiện/opioid khác và điều trị tích cực để đảm bảo sự thoải mái cho bệnh nhân.

Hiệu quả giảm dần theo thời gian: Khi dùng morphine để kiểm soát cơn đau thì vấn đề dung nạp thuốc có thể xảy ra, nhưng không thường xuyên. Có nhiều khả năng là bệnh đã xấu đi theo thời gian, khiến cơn đau tăng lên. Bác sĩ chăm sóc cuối đời có thể tăng liều lượng nếu cơn đau tăng lên. Bác sĩ thường bắt đầu với liều morphine thấp và có thể tăng liều nếu cơn đau tăng lên. 

Nghiện: Nghiện hiếm khi xảy ra {thấp hơn 1%) ở bệnh nhân dùng morphine để giảm đau. Tuy nhiên, sự thật là không nên dừng lại đột ngột sau khi dùng morphine được hai tuần trở lên. Cơ thể cần được cai các loại thuốc giảm đau gây nghiện để có thể điều chỉnh, đây là điều bình thường với sinh lý con người và không phải là nghiện.

Nếu quý vị hoặc người thân yêu của mình mắc bệnh gây đau cấp tính hoặc mạn tính và các loại thuốc kê theo toa như acetaminophen hoặc ibuprofen không có hiệu quả, hãy thảo luận với bác sĩ về việc kê đơn một loại thuốc giảm đau gây nghiện.

"Một trong những điều tốt đẹp mà dịch vụ chăm sóc cuối đời có thể làm là cung cấp dịch vụ chăm sóc 24 giờ tại nhà khi có triệu chứng cấp tính cần kiểm soát", Maite cho biết. "Vì vậy, nếu một bệnh nhân bắt đầu dùng morphine vì có triệu chứng cấp tính như đau hoặc suy hô hấp, sẽ có một y tá ở đó để theo dõi việc này."