Một ngày trong cuộc sống của y tá chăm sóc cuối đời

Lúc 8:00 giờ sáng Yanet (phát âm là Janet), y tá đã đăng ký thuộc nhóm y tế liên ngành VITAS số 137, đến nhà bệnh nhân đầu tiên trong ngày của cô ấy. Cô ấy đã làm tại VITAS Healthcare được ba năm. Các thành viên khác trong nhóm của cô gồm bốn y tá đã đăng ký khác, một bác sĩ, nhân viên xã hội, chuyên viên chăm sóc cuối đời, các giáo sĩ, tình nguyện viên và chuyên gia hỗ trợ tang chế, mỗi người sẽ tới nhà bệnh nhân khi cần. Yanet và các y tá khác mỗi người chịu trách nhiệm 16 bệnh nhân, thường thăm khám khoảng sáu bệnh nhân mỗi ngày.

Hỗ trơ bệnh nhân và các gia đình vượt qua thời điểm khó khăn

Trước khi bước ra khỏi ô tô, Yanet kiểm tra điện thoại thông minh để xem xét báo cáo hàng ngày của nhóm. Đó là bảng liệt kê số bệnh nhân mà mỗi nhóm sẽ chịu trách nhiệm, trong đó ghi rõ ai được chuyển sang cơ sở chăm sóc cuối đời nội trú, ai là bệnh nhân mới và người nào vừa mới qua đời trong vòng 24 giờ qua. Một trong những bệnh nhân của cô ấy vừa mới qua đời đêm qua, cô ghi chú một cách buồn bã.

Tất cả bệnh nhân của cô ấy đều mắc bệnh giai đoạn cuối. Dù bệnh nhân có thể được tiếp nhận chăm sóc cuối đời khi có tiên lượng sáu tháng, một số bệnh nhân của Yanet tiếp nhận dịch vụ này khi họ chỉ còn sống được vài tuần hoặc vài ngày.

8:00 sáng

Bệnh nhân đầu tiên của cô, 91 tuổi mắc bệnh tắc nghẽn phổi mạn tính, là một phụ nữ da đen, bệ vệ  đến Hoa Kỳ từ Nassau vào năm 1951. Bà ấy không lập gia đình, không con cái và sống cô độc một mình. Nỗi lo duy nhất của bà ấy là chuyện gì sẽ xảy ra khi bà ấy phải nằm liệt giường. Không có người chăm sóc chính, Cecilia (tất cả tên bệnh nhân trong câu chuyện này đều đã được thay đổi) lo sợ rằng bà sẽ chết trong cô đơn.

Ngôi nhà của bà ấy rất sạch sẽ và ấm cúng dù bà đang mắc bệnh và mũi đang phải cắm một chiếc ống dài nối với máy ô-xy ở góc phòng. Kế đó là một dãy bình ô-xi nhỏ loại cầm tay, một minh chứng cho thấy ý chí mạnh mẽ của bà luôn cố gắng tự chủ, độc lập càng lâu càng tốt.

Nhưng Cecilia khá may mắn. Bà đã "được nhận nuôi" bởi một gia đình cùng sinh hoạt nhà thờ với bà. Yanet hỏi họ có ghé qua thăm không và Cecilia cho biết sáng nay họ đã gọi điện qua hỏi thăm sức khỏe của bà rồi.

Yanet rút ống nghe và máy đo huyết áp từ trong chiếc túi cuộn màu đen ra. Đây là chuyến thăm khám thường kỳ; cô sẽ kiểm tra các chỉ số sinh tồn và ghi chú tình hình sức khỏe chung của Cecilia. Mỗi tuần, Cecilia và tất cả các bệnh nhân của VITAS đều được các thành viên của nhóm y tế liên ngành tới thăm khám trung bình 5,9 lần.

Yanet là y tá của Cecilia từ vài tháng nay. "Rất khó để không cảm thấy gắn kết với bệnh nhân của mình," cô cho biết. "Nhưng tôi phải ghi nhớ lý do tại sao mình đang chăm sóc họ, họ sẽ không khỏe lên và tôi không muốn họ cảm thấy sợ hãi. Nhưng điều đó cũng chẳng giúp cho sự ra đi của họ dễ dàng hơn chút nào."

9:47 sáng

Sau đó, Yanet lái xe tới một ngôi nhà màu be nằm trong dãy nhà đặc trưng kiểu Florida với nước sơn màu xanh lá, xanh dương và hồng nhạt. Nhìn nó giống như bao ngôi nhà khác nhưng trong đó đang có một người đàn ông sắp từ giã cõi đời. Vợ ông chạy ra mở cửa trong khi tóc vẫn còn cuốn lô. Bà khoảng 70 tuổi, bà đang chuẩn bị sẵn sàng cho một ngày mới. Bà dẫn chúng tôi vào phòng ngủ, nơi chồng bà, ông Larry đang nằm ngủ trên giường bệnh hướng mặt ra cửa. Một cơn gió nhẹ cuốn bay những tấm rèm và đâu đó có tiếng chim hót. Căn phòng tĩnh lặng và thoải mái này trước đây từng là phòng ngủ của lũ con trai nhà họ.

Da của Larry nhìn trong suốt và dường như chỉ một cái chạm nhẹ cũng có thể làm nó bầm tấy lên. Larry bị xơ cứng động mạch, hơi thở nhẹ khẽ rung bờ môi đang hé mở của ông. Dáng người cao của ông đang gập lại và đầu gối co gập lên trong tư thế của một bào thai. Để tránh bị lở loét do nằm lâu, một chiếc gối được chèn vào giữa hai chân. Trên đó có dòng chữ "Tôi thà đi câu cá còn hơn."

Yanet phải tới xử lý các vết thương lở loét do nằm lâu gây ra. Cô rút một đôi găng tay màu hồng trong chiếc hộp trên bàn ngay cạnh giường và bắt đầu từ tốn chăm sóc một vết lở loét ở gót chân và một vết khác ở trên mông. Bệnh nhân ở giai đoạn muộn khi mắc bệnh giai đoạn cuối thường trong tình trạng rất yếu ớt. Chỉ việc nằm trên giường thôi cũng trở thành thảm họa vì một vết loét nhỏ cũng có thể nhanh chóng biến thành vết thương sâu, nguy hiểm tới tính mạng. Yanet sẽ phải chăm sóc cho rất nhiều vết thương như vậy trong ngày.

Chăm sóc cuối đời là giúp một ai đó gần kề giai đoạn cuối đời cảm thấy thoải mái nhất có thể. Hầu hết mọi người đều nghĩ vào việc tập trung kiểm soát cơn đau nhưng chăm sóc cá nhân và chăm sóc hỗ trợ về mặt tinh thần là một phần lớn trong công việc mà các y tá và chuyên viên chăm sóc cuối đời đang thực hiện. Các nhu cầu của Cecilia rất khác so với nhu cầu của Larry dù cả hai người đều là bệnh nhân được chăm sóc cuối đời, cả hai đều đang được tiếp nhận "chăm sóc tạo sự thoải mái".

Bệnh nhân có thể lo lắng về quá khứ, hiện tại và tương lai. Người chăm sóc trong gia đình có thể đã già cả, không đủ sức lực và khả năng để xoay sở, tắm rửa hoặc thay quần áo cho bệnh nhân theo mức mà họ nên làm. Dù các y tá tập trung vào việc chẩn đoán và các tình trạng bệnh có liên quan của bệnh nhân, cô vẫn sẽ làm bất cứ thứ gì cần thiết nhằm đảm bảo rằng bệnh nhân được an toàn, thoải mái, còn gia đình nắm rõ thông tin và yên tâm hơn.

Trong khi lái xe tới nhà tiếp theo, Yanet giải thích rằng đôi khi chính gia đình mới là đối tượng cần được chăm sóc. Mối quan hệ tương tác trong gia đình có thể bao gồm những người chị/em không chịu chấp nhận tình trạng bệnh của cha/mẹ hoặc sợ rằng chăm sóc cuối đời có thể đẩy nhanh cái chết. "Khi bố/mẹ sắp ra đi, những người chị/em phải chịu áp lực khủng khiếp ," cô cho biết. "Họ thường không thể hiểu nổi chuyện gì đang xảy ra và tại sao không ai có thể cho họ biết khi nào cái chết sẽ đến. Điều này làm cho họ căng thẳng và sợ hãi."

Thiên thần tới gia đình chúng tôi

10:46 sáng

Kế tiếp trong danh sách là bà Gloria 95 tuổi, bốn người con gái của bà đang phải đối mặt với căn bệnh của mẹ họ theo những cách rất khác nhau. Debra, người đã nghỉ hưu, chăm sóc mẹ vào ban ngày cho đến khi Sylvia đi làm về. Debra nhanh chóng trả lời các câu hỏi của Yanet về Gloria. Nhìn mái tóc được tết gọn gàng, móng tay được giũa, cắt cẩn thận và quần áo sạch sẽ, có thể thấy Debra chăm sóc mẹ mình rất tốt. Bà đã chấp nhận cái chết đang cận kề của mẹ mình, không giống như những người chị/em khác, một số người từ chối không làm việc cùng nhóm chăm sóc cuối đời.

Với Debra, "Yanet là một thiên thần, một cố vấn, một trọng tài và một mục sư cho gia đình của chúng tôi."

Sau khi thăm khám Gloria, Yanet dành thời gian nắm tay và trò chuyện nhẹ nhàng với bà. Đây là khoảnh khắc riêng tư giữa bệnh nhân và y tá. Cũng như những lần thăm khám khác, Gloria nói với Yanet rằng bà đã sẵn sàng để về với Chúa.

Suốt cả ngày trong lúc lái xe hay khi thăm khám tại gia, Yanet thường nhận điện thoại về các bệnh nhân khác. Trên thực tế, cô ấy có thể nhận tới 50 cuộc điện thoại mỗi ngày, đòi hỏi cô phải giải quyết nhanh lẹ cùng với việc chăm sóc bệnh nhân, các cuộc họp gia đình, lái xe và công việc giấy tờ. Các cuộc gọi điện thoại có thể là từ bác sĩ, bộ phận dược phẩm hoặc thành viên gia đình, những người chỉ muốn nói chuyện với y tá chăm sóc cuối đời.

11:35 sáng

Carol là bệnh nhân mới mà Yanet sẽ tới thăm khám lần đầu. Các cuộc thăm khám ban đầu bao giờ cũng mất nhiều thời gian hơn vì có rất nhiều điều cần thảo luận. Yanet mở cốp xe, bên trong nhìn giống như một tủ cung ứng tại bệnh viện, chứa đầy bỉm, các miếng đệm dùng một lần, băng gạc, thuốc xịt sát trùng và nhiều thứ khác. Bệnh nhân được chăm sóc cuối đời nhận được mọi thứ cần thiết về vật tư, thuốc men liên quan tới chẩn đoán căn bệnh giai đoạn cuối của họ và mỗi tuần lại được cấp thêm một lần. Yanet chọn một số loại vật tư và gói chúng lại trong một chiếc túi ni-lông.

Yanet thấy Carol đang ở một tư thế khó chịu trên giường. Khi cô kiểm tra vết thương trên mông của Carol, cô phát hiện thấy bỉm của bệnh nhân vẫn chưa được thay kể từ sáng sớm lúc bà ấy từ viện về nhà. Yanet nhẹ nhàng chuẩn bị mọi thứ nhưng rất nhanh nhẹn và hiệu quả. Cô kiểm tra chỉ số sinh tồn, băng bó vết thương và thay bỉm. Cô gọi con trai của Carol là Robert vào trong phòng để giúp cô đặt Carol vào tư thể thoải mái hơn trên giường.

Kinh nghiệm đã dạy cho Yanet cách chọn câu chữ một cách cẩn thận khi trò chuyện với gia đình chưa quen với dịch vụ chăm sóc cuối đời. Quay trở lại phòng khách, Julia, con gái của Carol đang lắng nghe và chà xát vào cánh tay, có vẻ như cô ấy vừa mới từ phòng mạch bác sĩ của mình về. Những nếp nhăn trên mặt cô ấy cho thấy cuối cùng thì cô ấy giờ đây đã chấp nhận về bệnh trạng của mẹ mình. Robert  dù đang nhắn tin nhưng có vẻ như anh ấy vẫn đang tập trung vào cuộc trao đổi.

Yanet giải thích về tầm quan trọng của việc giữ vệ sinh cho mẹ của họ. Julia lẩm bẩm rằng cô ấy không nghĩ rằng mình có thể chăm sóc được mẹ của mình. Khi Yanet gợi ý về viện dưỡng lão, cả Julia và Robert đều lắc đầu từ chối. Yanet khẳng định với Julia rằng một chuyên viên chăm sóc cuối đời sẽ đến nhà họ vào ngày mai và có thể dạy Julia mọi thứ cần biết về chăm sóc cá nhân.

Yanet xem xét lại thuốc của Carol và dùng bút đánh dấu màu đen ghi lại số lần nên uống lên vỏ ngoài mỗi chai thuốc. Cô ghi các số điện thoại quan trọng của nhóm chăm sóc cuối đời và số Telecare® ở bên ngoài tờ ghi thông tin tình hình bệnh tại nhà của Carol, để những người con có thể gọi cả ngày lẫn đêm.

Một giờ sau và sau khi đã kiểm tra lần cuối về tình trạng của Carol, Yanet rời đi. Yanet đã từng chứng kiến những tình huống tương tự khi những người con dù đã trưởng thành phải đưa ra một quyết định khó khăn về việc nên chăm sóc thế nào cho bố/mẹ họ, những người vốn từ trước giờ vẫn sống độc lập nay phải nằm liệt một chỗ. Yanet quyết định rằng Julia sẽ cần hỗ trợ thêm và cô gọi điện cho nhân viên xã hội của nhóm để báo trước cho cô ấy biết.

Giúp bệnh nhân cảm thấy đặc biệt

12:43 chiều

Tạt xe vào một chỗ đậu xe râm mát để ăn trưa, Yanet dành thời gian này để trả lời các cuộc gọi. Trong khi ăn, chuyên viên chăm sóc cuối đời trong nhóm đã gọi điện hỏi liệu Yanet có thể tới thăm khám cho Pedro, một bệnh nhân không có lịch thăm khám hôm nay. Ông ấy rất yếu và vị chuyên viên đó cảm thấy lo lắng. Yanet nói cô ấy sẽ tới và gọi điện cho bệnh nhân kế tiếp theo lịch thăm khám để xin phép hoãn cuộc hẹn sang ngày mai.

Tính linh hoạt chính là yếu tố cực quan trọng đối với lĩnh vực chăm sóc cuối đời. Không một ai có thể dự đoán diễn tiến của bệnh tật sẽ ra sao.

1:10 chiều

Yanet nghe thấy tiếng chó sủa lớn trước cả khi bước ra khỏi xe, nhưng chú chó đó đã bị xích ở cổng ra vào. Một người phụ nữ nhỏ bé khoảng tầm 20 tuổi mở cửa để Yanet vào trong, nơi này ồn ào như ong vỡ tổ, nào tiếng chó sủa, tiếng cọt kẹt xích đu trẻ em, tiếng nhạc và tiếng trò chuyện của khách tới thăm.

Yanet bước qua phòng khách đông người để vào phòng ngủ của Pedro. Khi cánh cửa đóng lại, mọi thứ trở nên tĩnh lặng. Pedro, 75 tuổi, mắc bệnh gan tiến triển, đang nằm trên chiếc giường cỡ lớn, chăn kéo tới cổ. Ở phía chân giường là vợ ông, Maria và chuyên viên chăm sóc cuối đời. Yanet ngay lập tức nhận thấy bệnh tình của Pedro đã trở nặng kể từ tuần trước. Mới cách đây mấy ngày, ông vẫn còn ngồi dậy được trên chiếc ghế tựa trong phòng khách và nói chuyện rất hoạt bát. Hôm nay, ông hầu như không thể nói được nữa. Người chuyên viên giải thích với Yanet rằng khi đi tắm, Pedro rất yếu và than đau.

Yanet cúi xuống và nói chuyện với Pedro. Cô đo huyết áp cho ông và đặt ống nghe lên ngực ông. Cô hỏi Maria về thuốc giảm đau của Pedro rồi cho ông thêm để giúp ông thoải mái hơn. Yanet gợi ý rằng trước khi đưa ông đi tắm Maria nên cho ông uống thuốc giảm đau. Khi Yanet giải thích rằng bệnh của Pedro sẽ thay đổi mỗi ngày, một ánh nhìn thoáng nhanh đầy hiểu ý giữa cặp vợ chồng đã cưới nhau 25 năm. Đó là sự buồn rầu, sự thừa nhận và sự chấp nhận.

1:54 chiều

Thiết bị âm thanh cồng kềnh choán gần hết căn phòng phía trước trong nhà của bệnh nhân tiếp theo của Yanet. Đó là đồ đạc của người chăm sóc chính của bệnh nhân, con trai của bà ấy, David, anh này là một DJ. Anh quay trở lại công việc của mình khi Yanet đi vào phòng ngủ ở phía sau của ngôi nhà.

Iris, mảnh dẻ và mong manh nay đã 60 tuổi, bà không thể nói được nữa nhưng cặp mắt to, sáng của bà cho thấy bà vui mừng khi thấy Yanet. Mắc căn bệnh Parkinson giai đoạn cuối, Iris vẫn có thể ngồi dậy và xem phim trên chiếc máy tính xách tay của mình. Những ngón tay thon, dài của bà chậm rãi trượt trên bảng chuột cảm ứng trên chiếc bàn nhỏ đang ngang qua lòng bà.

Yanet trò chuyện vui vẻ với Iris trong khi nhanh chóng đi đôi găng tay màu hồng, rồi chăm sóc vết thương, thay bỉm và kiểm tra chỉ số sinh tồn cho bà. Yanet cố gắng làm những điều đặc biệt cho mọi bệnh nhân của mình. Cô biết rằng những thứ đơn giản nhất có thể cho bệnh nhân thấy rằng họ đang được yêu thương chăm sóc. Trong trường hợp của Iris, đó chính là đồ uống dinh dưỡng vị sô-cô-la mà Yanet mang đến cho bà và xức một chút hương Paradise, loại nước hoa ưa thích của Iris.

3 giờ chiều

Dù Iris là bệnh nhân cuối cùng trong ngày, ngày làm việc của Yanet vẫn chưa kết thúc. Cô tạt xe vào một bãi đậu xe gần đó, dành một tiếng rưỡi cuối cùng trong ngày để hoàn thành công việc giấy tờ của mình. Cô kiểm tra thư từ, trả lời cuộc gọi, điền thời gian vào hệ thống chấm công từ điện thoại và xử lý các các công việc khác liên quan tới bệnh nhân. Một số ngày cô ấy sẽ tới nơi cấp thuốc để nhận thuốc cho những người không thể tự đi lấy thuốc cho mình. Hôm nay, cô ấy đang cố gắng gọi cho con trai của một bệnh nhân, người vừa gửi tin nhắn cho cô. Đây là lần thứ hai trong ngày hôm nay cô gọi cho anh ấy nhưng vẫn chưa liên lạc được. Cô gọi điện cho bác sĩ của nhóm để lên lịch cuộc hẹn theo yêu cầu của một trong những người con gái của Gloria. Cô gọi cho nhân viên xã hội của nhóm để báo cô ấy biết về tình hình chuyến thăm khám đầu tiên với Carol và gia đình của bà, rồi cô gọi cho chuyên viên chăm sóc cuối đời của Carol để đảm bảo rằng cô ấy sẽ lên lịch tới thăm bà vào ngày mai.

Yanet sẽ tới đón ba cô con gái của mình từ nhà của mẹ vào khoảng 5 giờ chiều và trở về nhà chuẩn bị bữa tối, giúp chúng làm bài tập và cho bọn trẻ đi ngủ. Sau vài tiếng xem TV cùng chồng, cô ấy lên giường vào lúc 10 giờ tối. Những y tá chăm sóc cuối đời như Yanet có vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của bệnh nhân. Họ đảm bảo rằng khi bệnh nhân chuẩn bị nhắm mắt xuôi tay, họ sẽ cảm thấy thoải mái và vẫn giữ vững chân giá trị của bản thân. Và khi bệnh nhân cùng gia đình họ bước vào giai đoạn chuyển tiếp cuối cùng này, họ sẽ không đơn độc.